Pomysłodawcą tych szczególnych wycieczek był Jerzy Pabian krajoznawca i miłośnik historii, były prezes KTP PTTK "Przygoda". On też prowadził pierwsze wycieczki w 1998 i 2002 r. nazwane jeszcze "Szlakiem Pamięci Narodowej w Kielcach". Ponieważ w miejscach tych zapalaliśmy znicze, od 2003r. wycieczki te, jakże trafnie nazwano "Zniczem Pamięci". Tematem pierwszej wędrówki po cmentarzach byli działacze PTK i PTTK. W kolejnych latach oprócz Jurka Pabiana wycieczki prowadzili nieżyjący już znakomici przewodnicy Tomasz Wągrowski (m.in 25.10.2008 i 24.10.2009r.) i Krzysztof Bogusz (30.10.2011r.). W roku 2012 wycieczkę poprowadziła koleżanka Maria Spława - Neyman zaczynając od katedry, poprzez kościół Św. Trójcy kończąc na Cmentarzu Starym na którym pochowani zostali nauczyciele i profesorowie kieleckich szkół. 15 listopada 2015r. Andrzej Toporek poprowadził wycieczkę trasą: Słowik (miejsce straceń) - Pierścienica (miejsce straceń) - Kadzielnia (memoriał katyński) - WDK (czwórka strzelecka).
Znicz Pamięci 2016 ponownie zorganizował i poprowadził Jurek Pabian, a temat spotkania był taki sam jak w 2003r. odwiedzenie grobów turystów i krajoznawców. W tym roku niejako "po drodze" odwiedziliśmy również groby powstańców styczniowych i żołnierzy Armii Krajowej.
W bieżącym roku odwiedziliśmy następujące groby:
Cmentarz Stary
• prof. Sylwester Kowalczewski, nauczyciel, krajoznawca, autor przewodników, drugi po Sz. T. Włoszku kustosz Muzeum Świętokrzyskiego, patron szlaku Chęciny - Kielce;
• fotografik Jan Siudowski, prekursor Kieleckiej Szkoły Krajobrazu;
• uczestnicy zamachu na gestapowca Wittka - Kazimierz Smolak „Nurek”, Roman Kacperowicz „Szarada”, Mojecki „Sikorka”;
Klub "Przygoda" przy grobie ś.p. prof. Sylwestra Kowalczewskiego |
• Edward Radomski - partyzant „Barabasza” ps. „Modar” wsławiony brawurową ucieczką z więzienia gestapo przy ul. Zamkowej;
• Jerzy Zaręba - pierwszy prezes naszego Klubu i prezes Zarządu O/PTTK w Kielcach
• Bohdan Bełdowski - twórca Hufców Budowlanych „Świt”, krajoznawca, pomysłodawca „Dymarek”, prezes Honorowy ZW PTTK, Honorowy Członek PTTK;• Andrzej Wójcik - przewodnik, żeglarz, kolarz, przodownik GOT, KOT, zginął tragicznie pełniąc obowiązki przewodnika;
• Jerzy Fijałkowski - geolog, regionalista, autor serii gawęd regionalnych;
• Władysław Kosterski-Spalski - działacz PTK/PTTK, działacz POW, Honorowy Członek PTTK, opiekun zabytków;
• Edmund Padechowicz - patron szlaku Chęciny - Łagów, działacz PTK/PTTK, burmistrz Chęcin zainicjował zalesianie G. Zamkowej;
• Witold Sieczko - lekarz pediatra, założyciel i prezes Klubu Podróży Egzotycznych „Tramp” przy O/PTTK Kielce;
• ppłk Leon Pająk - obrońca Westerplatte, oficer 4 ppleg.;
• Władysław Pietrzykowski – oficer AK, działacz PTTK, Opiekun Zabytków, autor publikacji dot. uczestników powstania styczniowego pochowanych na kieleckich cmentarzach;
• Jerzy Kapuściński – przewodnik i regionalista, popularyzator wiedzy o regionie, Honorowy Członek PTTK;
• Władysław Markowski - ekonomista, skarbowiec, b. wiceminister Skarbu i rektor WSH, prezes kieleckiego Oddziału PTK, inicjator Pamiętnika Koła Kielczan
Przed płytą upamiętniającą Przewodników Świętokrzyskich, którzy odeszli |
• Marian Grzegorzewski - prawnik, prezes PTK w Kielcach
• Mieczysław Zawadzki - lekarz-społecznik, filantrop, pierwszy prezes Oddziału PTK w Kielcach;
• Szymon Tadeusz Włoszek - powstaniec styczniowy, profesor i pedagog, współzałożyciel i wieloletni kustosz muzeum regionalnego PTK.
Cmentarz Komunalny (dawny ewangelicki)
• płyta zmarłych Przewodników Świętokrzyskich, na której są nazwiska wielu osób, których groby odwiedziliśmy,
• Kazimierz Frycz - Grabówka - powstaniec 1863, autor wspomnień 1863/64, działacz PTK;
• Jacek Chojnowski - przewodnik i działacz PTTK, członek KTP "Przygoda";
Cmentarz Nowy
• hm. Edward Wołoszyn - komendant „Szarych Szeregów” i Chorągwi ZHP, działacz PTK/PTTK, Członek Honorowy PTTK, patron szlaku turystycznego Wąchock - Cedzyna,
• Kazimierz Stąpor - współzałożyciel i II Prezes Klubu, założyciel i prezes Świętokrzyskiego Klubu Narciarskiego, przodownik TP i TG, bardzo malownicza postać, stały uczestnik wycieczek niedzielnych;
Przy miejscu wiecznego spoczynku ś.p. Krzysztofa Bogusza |
• Krzysztof Bogusz - znakomity przewodnik i instruktor krajoznawstwa;
• Tadeusz Miarka- harcmistrz, b. komendant hufca Kielce, z-ca k-dta Chorągwi, sekretarz Zarządu Okręgu PTTK, kierownik Regionalnej Pracowni Krajoznawczej, kierownik kursów przewodnickich.
• Piotr Śmigielski - przewodnik świętokrzyski, legenda Oddziału kieleckiego PTTK
• mjr cichociemny Bolesław Jackiewicz - żołnierz kampanii wrześniowej, bitwy pod Narwikiem, zrzucony do okupowanej Polski, szef operacyjny sztabu Korpusu AK „Jodła”, członek WIN, wieloletni więzień PRL. Poseł na Sejm PRL po 1957r.;
• Jerzy Sadowski - działacz PTTK, ratownik GOPR, plastyk - autor wielu odznak rajdowych oraz „blachy” przewodników świętokrzyskich i naszego klubowego jelonka;
• Henryk Orliński - instruktor ZHP, działacz PTTK, przewodnik, długoletni sekretarz Z. Oddziału PTTK w Kielcach;
• Krzysztof Wilczyński - prezes O/PTTK w Kielcach, przodownik GOT, KOT, zginął tragicznie w Alpach.
Prowadzący wycieczkę Jurek Pabian przypomniał postać i zasługi każdej z osób, której grób odwiedziliśmy. Wśród uczestników wycieczki przeważały osoby, które znały niektórych zmarłych i w dużej mierze odwiedzały groby przyjaciół, kolegów, znajomych.
Nie brakło wspomnień o wspólnych wycieczkach, a grobów przybywa. Zmarły 26.02.2014r. Krzysztof Bogusz uczestniczył w Zniczu Pamięci 2013r., a były prezes KTP "Przygoda" zmarły w maju br. Janusz Cichocki uczestniczył jeszcze 24.04.2016 w otwarciu szlaku pieszego im. Jerzego Kapuścińskiego (zm. 6.10.2011). Ale na wycieczce byli również ludzie młodzi, z uwagą i zainteresowaniem słuchali opowiadań Jurka o osobach, których groby odwiedzaliśmy, a młody sympatyk naszego Klubu Darek Jaworski, gdy wycieczka przechodziła obok grobowca Morycińskich w którym są pochowani jego pradziadek, dziadek i wujek opowiedział historię swoich przodków-adwokatów, muzyków i literatów.
W imieniu swoim i pozostałych uczestników wycieczki dziękuję Jurkowi Pabianowi za bardzo dobrą organizację" Znicza Pamięci 2016 " i za to, że podzielił się z nami swoją olbrzymią wiedzą, a Kazikowi Sławińskiemu za upamiętnienie wycieczki fotografiami.
Andrzej Toporek
Zdjęcia: Kazimierz Sławiński
Do nawigacji najprościej używać strzałek klawiatury.