Relacje
sobota, 12 wrzesień 2015 14:43

"Śladami Bitwy pod Broniną" - relacja z wycieczki KTP PTTK "Przygoda" (06.09.2015)

6 września 2015r. KTP PTTK "Przygoda " wędrował po Ponidziu, terenami na których 9.09.1939r. odbyła się jedna z najkrwawszych bitew kampanii wrześniowej na ziemi świętokrzyskiej. Wspólnie z kol Jurkiem Pabianem zaproponowaliśmy uczestnikom wycieczki ok 12 km trasę: Widuchowa-Las Widuchowski-Żerniki Górne-Szczaworyż.
Wynajętym busem omijając Busko przez miejscowość Kotki dojechaliśmy wygodnie do Widuchowej. Tam oczekiwała nas właścicielka późnorenesansowego dworu szlacheckiego pani Anna Socha. Pani Ania w sposób barwny opowiedziała nam historię dworu i swojej rodziny

Dwór zbudowany został w 1620 r przez ówczesnego właściciela majątku Mikołaja Krupkę - zachowała się tablica fundacyjna z datą powstania budowli. IMG 0103 min W XVIII wieku dwór wraz z majątkiem nabył biskup krakowski Konstanty Szaniawski, który w 1725r. przeznaczył je na uposażenie seminarium kieleckiego. Po powstaniu styczniowym władze carskie skonfiskowały majątek - za działalność wywrotową i wystawiły go na licytację. Nabył go książę gruziński Dawid Wachwawidze i do 1937r. dwór w Widuchowej był ośrodkiem życia towarzyskiego gruzińskich emigrantów. Bywał tam m.in. Dymitr Szalikaszwili, ojciec znanego amerykańskiego generała Johna Szalikaszwili, który był m.in. głównodowodzącym sił NATO w Europie. Przyciśnięta biedą księżna Ksenia (jej mąż zginął w czasie rewolucji walcząc w armii Denikina) sprzedała majątek rodzinie obecnej właścicielki. W czasie okupacji mama obecnej właścicielki doskonale władająca językiem niemieckim pomagała wszechstronnie miejscowej ludności. Mieszkańcami dworu opiekowała się miejscowa placówka Batalionów Chłopskich, a jej dowódca i właścicielka dworu wzieli ślub.
W czasie reformy rolnej majątek rozparcelowano, lecz dwór pozostawiono dotychczasowym właścicielom za zasługi w walce z okupantem niemieckim ojca pani Ani. Obecnie wyremontowono dach i elewację frontową dworu, której głównym elementem są pięcioarkadowe podcienia oparte na jońskich kolumnach. W środku dwór jest pusty, przygotowywany do remontu, lecz problemem jest brak funduszy-ocenia się, że koszt remontu dworu to ok.2 mln zł.
Na zakończenie spotkania pani Ania pięknie recytowała wiersze poetki Grażyny Buske "Widuchowa" i "Świętokrzyskie". Rodzinna fotka, podziękowania gromkimi brawami dla Pani Ani Socha za tak interesujące przyjęcie wycieczki i dalej w drogę.

Ścieżką przez pola podziwiając krajobraz Ponidzia dotarliśmy do Lasu Widuchowskiego, następnie zielonym szlakiem przez las (szlak zarośnięty prawie nieczytelny) do wzgórz nad wioską Bronina.Tam panorama pola bitwy i moja opowieść o bitwie i o jednym z żołnierzy biorących udział w bitwie, moim ojcu plutonowym Stefanie Toporku. Następnie dalej zielonym szlakiem do wzgórz przed Żernikami Górnymi (też teren bitwy) i postój. Tu planowaliśmy ognisko ze śpiewaniem piosenek wojskowych, lecz wyschnięte trawy, porywisty wiatr i deszczowe niebo, to powody, że ognisko zostało odwołane, za co przewodnicy zostali skrytykowani przez uczestników wycieczki. Przez Żerniki Górne i wzgórza porośnięte sadami owocowymi dotarliśmy do kościoła pod wezwaniem Św Jakuba Starszego, i tu niespodzianka.Trafiliśmy na uroczystości poświęcone 76 rocznicy Bitwy pod Broniną.

IMG 0203 minPo mszy w intencji ofiar bitwy krótkie zwiedzanie kościoła i wymarsz z proboszczem i pocztami sztandarowymi (prowadził je Robert Osiński twórca grupy rekonstrukcyjnej Żuawi Śmierci) na cmentarz w Szczaworyżu.Tam przy "schodach do nieba" zbiorowej mogile 122 żołnierzy poległych w bitwie dalszy ciąg uroczystości. Powrót do Kielc przez cmentarz w Busku, gdzie zapaliliśmy znicz na kolejnej mogile żołnierzy poległych w bitwie pod Broniną, odwiedziliśmy również mogiłę powstańców styczniowych poległych w bitwie pod Grochowiskami i groby Wojtka Belona - piewcy Ponidzia i jego szwagra Konstantego Miodowicza.
Droga powrotna minęła szybko,śpiewaliśmy piosenki wojskowe ze śpiewnika przygotowanego na tą wycieczkę przez Jurka Pabiana. Klub "Przygoda" 4 rok z rzędu odwiedza Ponidzie w I dekadzie września przypominając o bohaterach, którzy spełnili swój żołnierski obowiązek ginąc w obronie ojczyzny.

Tekst: Andrzej Toporek
Zdjęcia: Jerzy Pabian

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną" 

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

 

Wycieczka KTP Przygoda "Śladami  Bitwy pod Broniną"

Kalendarz Imprez